VİLLALARDA ATIKSU ARITMA TESİSİ YAPTIRIRKEN DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN KONULAR
|
Arıtma Tesisi Yeri :
1. Özellikle de sitelerde arıtma tesisinin yeri çok önemlidir. Oturma bölgelerine uzak mesafede olmalıdır.
2. Çocuk oyun alanlarına uzak bölgelerde seçilmelidir. Teknik olarak arıtma tesisi yeri zorunluysa, park, dinlenme ve özellikle de çocuk alanları uzak bölgede seçilmelidir.
3. Bakım ve tadilat yapabilmek için gerekli kamyon, iş makineleri ve diğer araçların kolaylıkla yaklaşabileceği konumda olmalı ve buna uygun yollar yapılmalıdır.
4.Bakım ve tadilat yapılırken site sakinlerini rahatsız etmeyecek konumda olmalı.
5.Hakim rüzgar dikkate alınmalı,
6.Olabilecek sızıntıların yeraltı suyu ile bağlantısı ve daha alt seviyedeki yerleşim birimlerine etkisi dikkate alınmalı,
7. Aşırı yağmurlarda oluşabilecek sel dikkate alınmalı, dere yatağı benzeri en düşük kotlarda yapılmamalıdır, gerekirse oluşabilecek sel daha arıtmaya gelmeden başka bölgelere kanalize edecek yapılar oluşturulmalıdır.
|
Malzeme: Yapı malzemesi olarak betonarme malzeme; boru ve diğer mümkün olduğunca tüm malzemelerde pvc, pprc, plastik malzemeler seçilmelidir. Metal sac ve boru dahil mümkün olduğunca hiçbir malzeme kullanılmamalıdır. Betonarme malzeme seçildiğinde ileride bölgeye kanalizasyon yapısı gelmesi durumunda kolayca bahçe sulama depolarına veya bakım yapılıp başka şekilde kullanımlara dönüştürülebilir. Betonarme tesis üzeri kapalı ve yük taşıyabildiği için, üstü yeşil alan yapılabilir ve bitki bölümleri oluşturulabilir. Başlangıçta yatırım maliyeti metal malzemeden daha yüksek olsa bile, problemsiz, bakım gerektirmeyen, çürümeden uzun yıllar kullanılabilme, sağlamlık, arıtma sonrası başka amaçlarla kullanım gibi avantajları değerlendirilmelidir. Ucuz olsun diye yapılan Metal Paket Arıtma sistemleri bir kaç yıl içerisinde çürümeye başlamakta ve tekrar masraf çıkarmaktadır.
|
Maliyet : İlk yatırım maliyeti düşük, ama sonrasında işletim ve yenileme(revizyon) maliyeti yüksek ve problemli, sürekli yüksek kötü koku yayan sistemler seçilmemelidir. İlk yatırım maliyeti önemsenmekle birlikte, işletme ve yenileme maliyeti düşük, yüksek verimli, kolay ve problemsiz, kokusuz arıtma tesisi seçilmelidir. Çeşitli sitelerde müteahhid firmaya ilk yatırım maliyeti düşük olsun diye yapılmış, ama sonrasında işletilemeyen, problemli, atıl durumda veya verim alınamayan, yüksek işletme maliyeti ve çok kalifiye eleman ihtiyacı olan, zamanla çürüyüp yeniden yapım ihtiyacı olan arıtma tesisleri bulunmaktadır. |
Görünüm ve Peyzaj : Villaların kalitesini düşürmemesi ve değer katabilmesi için, arıtma tesisi ve makine dairesi de dahil tüm ünitelerini yeraltına yapıp üzerini ve etrafını bitki yetiştirme bahçesi yapmak en iyi çözümdür. Böylelikle tesisin endüstriyel görünümü yeraltında kalacak ve üzerindeki boş alan yeşillik, çimenlik, bikti ve çicek bahçesi olarak seyirlik alanlar olacaktır.
Yerüstünde yapılması durumunda da yine yeşillendirilip uygun ağaçlarla görüntüsü kapatılmalı, tesisteki tüm ünitelerin mümkün olduğunca doğaya uyumlu yeşil ve sarımtırak tonlarda boyanması, duvarlara doğa resimleri yapılması, gerekli yerlerin örtücü inşai elemanlarla gizlenmesi uygun çözümler arasındadır. Ayrıca tesis dış duvarlarının etrafı toprakla doldurulup meğilli arazi oluşturulup yeşillendirilebilir.
Arıtma tesisinin site genelinde daha arka planda kalan görünmeyen sosyal yaşamdan ve manzara bölümlerinden uzakta seçilmesi de önemli etkenlerdendir. |
Ses ve Titreşim Problemi : Arıtma tesisi konutlara yakın mesafede olduğundan ses, gürültü ve titreşim seviyesi çok önemlidir. Tesisle birlikte makine dairesi yeraltına yapılmalı, yüksek ses ve gürültü yayan cihazlar ses izolasyon kabini içine alınmalı, yüksek titreşim yayan cihazlar lastik conta üzerine konmalı, cihazların boru bağlantılarına titreşim iletmeyen lastik boru eklenmelidir. Tesis üzeri kapaklar kapatılmalı ve gerekirse kapaklar contalı ve ses izolasyonlu yapılmalıdır. Ayrıca, arıtma tesisi etrafının yüksek ve sık ağaçlık ve bitkilik olmasının da sesin yayınımının önelenmesinde etkisi vardır. |
Koku Problemi : Arıtma tesislerindeki en büyük problemlerden biridir. Öncelikle arıtma sistemi önemsenmeli ve araştırılmalı, en az koku veren sistem seçilmelidir. Arıtma tesislerinde çok kötü kokunun sebebi, ham taze atıksu değil; bekletilmiş ve oksijensiz çürümüş(bozunmuş) atıksulardır. Denglemede henüz arıtılmamış su biriktirerek yapılan kesikli akışlı arıtmalar; ön çöktürme kullanılan arıtmalar; düşük havalandırma süreleri olan küçük hacimli arıtmalar vb. sistemler seçilmemelidir. Ucuz ve kolay olsun diye yanlış seçim yapılmasının sonucunda yakınına bile yaklaşılamayan bir çok tesis vardır.
Tesis işletilirken işletme talimatına uygun çalıştırılmalı ve gerekli bakım ve kontroller yapılmalıdır. Biyolojik arıtma tesisleri düzensiz işletildiğinde bakteri ürememekte ve dolayısıyla arıtma olmamakta, bunun sonucunda da atıksu oksijensiz çürüyerek(bozunarak) kötü koku yaymaktdır.
Arıtma tesisinden oluşabilecek kokulardan en az düzeyde etkilenmek için tesis yeri mümkün olduğunca yaşam bölgelerine uzak seçilmeli, hakim rüzgar dikkate alınmalı, tesis içi özel havalandırma boru ve bacaları yaparak uzak bölgelere taşınmalıdır. |
Tesis İçi Havalandırma : Tesis içerisindeki ürün havanın(CO2) ve oluşabilecek kötü kokuları yaşam mekanlarından uzaklaştıracak havalandırma boru ve baca sistemleri yapılmalı; Blower gibi cihazların rahat temiz hava emebilmesi; makine dairesi içi nemlenmenin önlenmesi için gerekli havalandırma boru ve menfezleri yapılmalıdır. Bu konu “www.voldentr.com/ makine daireleri” bölümünde detaylıca açıklanmıştır. |
Güvenlik : Arıtma tesisinin etrafı mutlaka duvar, tel çit vb malzemeyle güvenliğe alınmalı, bahçe giriş kapısı kilitli olmalı ve giriş çıkışlar ilgili personel eşliğinde olmalıdır. Gerekli yazılı uyarı tabelaları konmalı ve tüm tesiste aydınlatma yapılmalıdır. Ek olarak sık bitkilerle de sınır belirleyici duvarlar oluşturulabilir. Bitki dikimyle görüntü güzelliği de sağlanmış olur.
|
İşletim : Arıtma tesisi yapımı bittikten sonra, uzman bir Atıksu Arıtma Tesisi Firmasından danışmanlık, servis, bakım ve kontrol hizmeti alınmalı, arıtma tesisini sürekli olarak işletecek eğitimli personeller bulundurulmalıdır. Arıtma tesisi sürekli ve düzenli çalıştırılmalı; düzenli olarak deşarj suyu kontrol edilmeli, numune alınarak gerekli testler yaptırılmalı, personelin eğitimi önemsenmeli, aylık elektrik enerjisi, kimyasal vb sarfiyat raporları hazırlanmalıdır.
|
Arıtma Sistemi : Arıtma tesisinin Arıtma Sistemi iyi seçilmeli, en kokusuz ve problemsiz sistem kurulmalıdır. Arıtma tesisi yapan firmanın yapmış olduğu benzer tesis gezilip incelenmeli ve ona göre karar verilmelidir. Aşağıda bu konu detaylıca anlatılmıştır.
|
ARITMA SİSTEMİ : |
Biyolojik Arıtma : Villalarda ve diğer konut sitelerde Evsel Atıksuların Arıtımında önerdiğimiz Arıtma Tesisi sistemi, Sürekli Akışlı Uzun Havalandırmalı Biyolojik Arıtma Sistemidir. Izgaradan geçerek Dengeleme Havuzunda toplanan atıksular Havalandırma (Reaktör) Havuzuna, buradan Çöktürme Havuzuna ve buradan da Dinlendirme Havuzuna geçerek deşarja iletilir. Hidrolik olarak "Sürekli Akışlı" sistemdir. Dengeleme Havuzu bu tür küçük tesislerde ızgara ünitesi ve yükseklik(kot) farkından dolayı kullanıldığından; Degeleme Havuzunda atıksu bekletilmeden ve dolayısyla içerisindeki bakteriler ölmeden ve atıksu bozulmadan Havalandırmaya alınır ve böylelikle koku problemi olmaz. Havalandırma havuzunda, atıksu içerisinde zaten var olan bakteriler daha da artar ve bakteri kültürünü oluşturur. Buradaki temel arıtma prensibi; bakterilerin atıksu içerisinde kirleticileri tüketmesidir. Tüm arıtma işlemini yapan bakterilerdir. Bakterilerin yaşaması ve kirleticilerin okside olması için gerekli olan oksijen Blower vb. hava pompaları ile sağlanır. Sisteme sürekli hava dolayısıyla da Oksijen verildiği için Karbonlu maddeler önemli ölçüde Karbondioksite dönüşerek uçar, bu nedenle ve tesisin uzun havalandırmalı sistem olmasından dolayı KOKUSUZDUR. Sürekli akışlı ve sürekli uzun havalandırmalı sistem olmasından dolayı diğer tüm arıtma sistemlerinden daha iyi, problemsiz ve arıtma verimi yüksektir. Sürekli ve kalifiye personel ihtiyacı yoktur. Bu sistem karmaşık bir sistem olmayıp otomasyon sistemleri gerekmez, elektrik, mekanik ve hidrolik çalışma prensipleri son derece basittir; bu, sistemin en önemli avantajlarındandır. Uzun havalandırmalı sistemlerde fazla çamur oluşmamakta ve çıkacak çok az bakteri çamuru bitkilerde ve tarlalarda gübre olarak kullanılabilir.
Filtrasyon : Arıtılmış atıksu önemli ölçüde kirleticilerden arınmış olup deşarja hazırdır. Biyolojik Arıtmanın sonrasında, arıtılmış atık suyun kalitesini artırmak, renk ve koku iyileştirmesi yapmak, bitkilere çok daha temiz bir arıtılmış atıksu vermek için ileri arıtma sistemlerinden olan Kum Filtresi ve Aktif Karbon Adsorbsiyon Sistemi ilave edilir.
Bitki Sulama : Arıtma verimi %98in üzerinde olduğundan çıkış suyu, istenirse filtrasyon ünitesi yapılarak bitki sulamada da kullanılabilir. Bitki sulamada kullanıldığında hem sudan tasarruf edilir ve hem de azot ve fosfor içerdiğinden gübre kullanmaya gerek kalmayacağı için gübre masrafı ve uğraşısı olmaz. Arıtma tesisi üzeri ve yakını bitki yetiştirmeye uygundur. Bitkiler sulanırsa klorlama yapmaya gerek yoktur. Ağaçlık ve bitkilerin olduğu bölgelerde verim artar.
Ergün KILIÇ / Çevre Mühendisi
|
|